برنامه شبانه روز یک مسلمان، به طور خلاصه :

1.      خواندن نماز واجب

پیامبر اکرم_(ص) می فرماید : کسی که به نمازهایش بی توجه باشد، از من نیست و به خدا سوگند روز قیامت، بر من وارد نمی شود.

2.      خواندن نمازهای مستحب

3.      گفتن تسبیحات حضرت فاطمه زهرا_(س) بعد از هر نماز

در روایتی از امام صادق_(ع) نقل شده است : تسبیح فاطمه_(س) بعد از هر نماز، از هزار رکعت نماز، نزد من محبوب تر است. این تسبیح عبارت است از : گفتن 34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدالله و 33 مرتبه سبحان الله.

4.      خواندن تعقیبات بعد نماز

5.      نخوابیدن بین طلوع فجر و طلوع آفتاب

ابوحمزه ثمالی از امام سجاد_(ع) درباره خواب بین طلوع فجر و طلوع آفتاب چنین نقل می کند : من خوابیدن در این ساعات را دوست ندارم؛ زیرا خداوند، رزق و روزی بندگان را در این ساعت تقسیم می کند، و به دست ما جاری می شود.

6.      قرآن خواندن

امام صادق_(ع) فرموده است : قرآن عهد و پیمان خداوند است با بندگان. بر مسلمان است که در این عهد، نظر کند و هر روز، پنجاه آیه از آن را تلاوت کند. چه زیباست که مسلمان، هر صبح : خانه اش را با تلاوت کتاب الهی : منور گرداند و برکت را به منزلش فرود آورد.

7.      ذکرهای صبح و شام

الف) گفتن ده مرتبه : «سبحان الله و الحمدالله و لا اله الا الله و الله اکبر»

پاک و منزه است خدا و سپاس برای اوست و خدایی جز او نیست و خدا بزرگ است.

ب) گفتن سه مرتبه :

«الهم مقلب القلوب والابصار، ثبت قلبی علی دینک و لا تزع قلبی بعد اذهدیتنی، و هب لی من لدنک رحمه انک انت الوهاب و اجرنی من النار برحمتک. الهم امددلی فی عمری و واسع علی فی رزقی و انشر علی رحمتک و ان کنت عندک فی ام الکتاب شقیا، فاجعلنی سعیدا فانک تمحوا ما تشاء و تثبت و عندک ام الکتاب.»

بار خدایا! که دلها و دیده ها را بگردانی، دلم را بر خودت ثابت بدار، و کج مساز دلم را پس از آنکه به راهم آوردی، و ببخش مرا از پیش خودت به مهر، که تو بخشنده و پناهم بده از آتش به مهر و رحمت خودت. بار خدایا! طولانی عمر مرا، و گشایش فرما روزیم را، و مبسوط گردان بر من رحمت خودت را. اگر در علم شقی و بدبخت بوده ام، مرا خوش بخت و سعادتمند گردان؛ زیرا تو می توانی هر چیز را محو و پاک نمایی و یا اثبات و به جاداری، و در نزد توست ام الکتاب (سرنوشت).

ج) گفتن ده مرتبه قبل از طلوع و غروب خورشید :

«اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین، و اعوذ بالله من ان یحضرون ان الله هو السمیع العلیم.»

پناه می برم به خدای شنوا و دانا از وسوسه ها و نیرنگ های پنهانی شیاطین، و پناه می برم به خدا از این که در برم حاضر می شوند؛ زیرا خدا شنوا و داناست.

8.      خواندن زیارت امام زمان_(عج) در هر صبح

9.      صدقه دادن

از امام صادق_(ع) نقل شده است که فرمود : هرکس صبح صدقه بدهد، خداوند، نحسی آنروز را از او برطرف می کند.

در روایت دیگری آمده است : صبح زود صدقه دهید که بلاها از آن عبور نمی کند.

10.                         اندیشه و تلاش برای رفع گرفتاریهای اجتماعی

رسول اکرم_(ص) فرموده است :

«من اصبح و لا یتهم بامور المسلمین فلیس بمسلم.»

هر که صبح برخیزد و به امور مسلمانان اهتمام نورزد و در اندیشه آنان نباشد، مسلمان نیست.

و نیز از ایشان نقل شده که فرموده : بر مسلمان لازم است که هر روز صدقه ای بپردازند. بعضی اعتراض کردند که این توانایی برای همه نیست. فرمود : برداشتن مانع، از معابر عمومی صدقه است؛ راه به کسی نشان دادن، صدقه است؛ عیادت بیمار، صدقه است.

11.                         خواندن زیارت عاشورا

امام باقر_(ع) بعد از تعلیم این زیارت به علقمه فرمود :

اگر میتوانی هر روز، امام حسین_(ع) را با این جملات زیارت نما.

12.                         رعایت اعتدال در خوردن و پرهیز از پر خوری

سقراط بسیار کم خوراک بود. یکی از فلاسفه به او نوشت : تو عقیده داری که بر هر جانداری باید ترحم کرد، خودت یکی از جاندارانی و بر خود ترحم نمی کنی. سقراط در جواب به او نوشت : من می خورم تا زنده بمانم؛ ولی تو زنده می مانی تا بخوری!

از امیرالمؤمنین_(ع) نقل شده است که فرمود : کسی که در خوردن میانه روی کند، سلامتش افزون و اندیشه اش صالح خواهد بود.

13.                         همیشه با وضو بودن

پیامبر گرامی اسلام_(ص) چنین سفارش کرده است :

زیاد با طهارت باشید، تا عمرت طولانی گردد، و اگر توانستی در تمام شب و روز با طهارت باشی، چنین کن؛ زیرا اگر با طهارت بمیری، شهیدی.

14.                         رعایت آداب خوابیدن

الف) محاسبه . امام صادق_(ع) فرموده است : هنگامی که به بستر می روی، نگاه کن و ببین که در روز، چه به دست آوردی و به یاد آور که می خواهی مرد و معاد و قیامتی هست.

و پیامبر_(ص) فرموده است : «لیس منا من لم یحاسب نفسه فی کل یوم»

از ما نیست آن که در هر روز، خود را حسابرسی نکند.

ب) شستن دست و صورت قبل از خواب . پیامبر_(ص) فرموده است : شب نخوابید در حالی که دستهایتان آلوده به چربی است؛ وگرنه اگر ناراحتی ای به شما رسید، خود را ملامت کنید.

ج) با وضو خوابیدن. امام صادق_(ع) چنین نقل کرده است : هرکه با وضو به بستر رود، بسترش مسجد اوست. در روایت دیگر آمده است : آن که با وضو می خوابد، گویا شب را به بندگی خدا احیا نموده است.

د) مسواک زدن. پیامبر اکرم_(ص)، هنگام خواب مسواک می کرد.

در روایتی دیگر آمده است که پیامبر_(ص) هنگام خواب، مسواک را بالای سر خود می گذاشت، تا وقتی از خواب برخواست، اول مسواک بزند.

ه) خواندن سوره اخلاص و تکاثر هنگام خواب.

15.                         سحر خیزی و تهجد

در مناجاتی خداوند به حضرت موسی_(ع) فرمود : دروغ می گوید آن که گمان می کند من را دوست دارد، ولی چون شب شود، خواب جایگزین راز و نیاز او می گردد. در روایتی دیگر آمده است که شخصی خدمت امیرالمؤمنین_(ع) آمد و عرض کرد : موفق نمی شوم نماز شب بخوانم. حضرت فرمود : گناهانت تو را به بند کشیده اند.